Plannen en ontwerpen in dialoog

— Voor wie?

De Endeavour Academy richt zich op iedereen die professioneel betrokken is bij ruimtelijke projecten. De deelnemersgroep vormt een mix van ontwerpers, onderzoekers, ambtenaren, sociaal werkers, studenten, ... Kortom: iedereen die steeds vaker in aanraking komt met participatie, co-creatie en burgerbetrokkenheid en daarbij nood heeft aan meer houvast.

— Wat zullen we leren?

We kunnen het belang van participatie en co-creatie niet meer wegdenken bij ruimtelijke projecten en transformatie opgaves. Vaak is het echter onduidelijk welke doelen ermee beoogd worden of hoe diverse methoden en instrumenten kunnen ingezet worden om verschillende actoren te bereiken. In deze lessenreeks leren we je participatie inzetten om meer impact te creëren en in dialoog te verkennen waar kansen liggen voor het creëren van sociale en maatschappelijke meerwaarde.

We leren waarom participatie belangrijk is, welke verschillende vormen participatie kan aannemen, hoe een participatief proces te ontwerpen en op te zetten, welke methodieken mogelijk zijn, hoe je deze kan inzetten tot hoe je een workshop online of offline faciliteert en modereert.

Doorheen de reeks werken we op een case die je zelf aandraagt en is er ruimte voor uitwisseling van kennis, ideeën en vragen met andere deelnemers uit het werkveld. Zo krijg je een stevige basis van tools die je kan inzetten bij het vormgeven en begeleiden van innovatieve participatieprocessen bij ruimtelijke projecten.

— Wie zijn wij?

Endeavour is een sociaal-ruimtelijk onderzoeksbureau dat zich specialiseert in methode- en procesontwerp voor inclusieve ruimtelijke verandering, in dialoog met diverse stakeholders. We ontstonden tien jaar geleden uit het besef dat bij ruimtelijke projecten te weinig aandacht was voor de effectieve gebruikers en participatie vooral verward werd met éénzijdige communicatie. We willen onze praktische kennis die we hebben opgedaan binnen ruim 200 opdrachten - en het rijke scala aan methoden dat we gaandeweg hebben ontwikkeld - met jullie delen. We zijn er immers van overtuigd dat kennisdeling essentieel is om samen te bouwen aan inclusieve steden. Onze experten delen tijdens de sessie hun opgebouwde kennis en inzichten, technieken en tips die voortvloeien uit tien jaar experiment uit de praktijk.

1. Wat houdt participatie in en waarom is het belangrijk?

Waarom geven we onze omgeving samen vorm?

Participatie is niet zomaar een verplicht nummertje dat het proces vertraagt of een kant-en-klare-oplossing om tot een geslaagd project te komen. Het vraagt maatwerk.

In een eerste sessie gaan we dieper in op de verschillende betekenissen van het begrip participatie en bekijken we wat het zoal kan inhouden. Aan de hand van een eigen case onderzoeken we samen met de deelnemers voor wie of wat we het doen. Hoe zetten we participatie in om ons project meer impact te laten hebben?

2. Hoe zet je een participatief proces op?

Wanneer geven we onze omgeving samen vorm?

Niet iedereen moet (altijd) betrokken worden in een project. Om participatiemoeheid te vermijden en de juiste kennis naar boven te krijgen, is het van belang strategisch na te denken over het opzetten van een participatief proces.

We bekijken een planningsproces in de breedte en zetten samen een proces uit in functie van wat je wil bereiken. Zowel voor je proces in het algemeen, als in de verschillende deelstappen. Welke rol kan participatie spelen in de verschillende fases? Welke meerwaarde levert het op? Welke momenten organiseer je en met wie? Hoe vaak kom je samen en wanneer? Hoe stem je de verschillende momenten met elkaar af? Hoe bouw je aan coalities en betrek je mensen? Spreken we de stakeholders best apart, in beperkte groep of organiseren we een groot moment?

3. Hoe pak je een participatief moment aan?

Hoe geven we onze omgeving samen vorm?

Elk moment in het proces heeft een ander doel en vraagt dus om een andere aanpak. Bovendien is niet iedereen even geïnformeerd en heeft niet iedereen evenveel kennis. Sommige stemmen worden nooit gehoord.

De derde sessie focust op één moment uit het proces dat wordt uitgediept. We concretiseren het doel van de bijeenkomst, onderzoeken hoe het moment eruit kan zien, hoeveel tijd er nodig is en hoe we onze doelgroepen het best kunnen bereiken. We krijgen extra voeling met de mogelijkheden van een moment en scherpen onze vragen aan. Maken we concrete keuzes? Gaan we op zoek naar inspirerende acties? Willen we input van specifieke doelgroepen? Wat willen we precies te weten komen? Hoe maak ik een draaiboek op? Hoe maak ik een verslag op? Hoe ontwerp ik een workshop? Kies ik voor online of offline participatie?

4. Hoe geef je een participatief moment vorm?

Hoe gaan we samen in gesprek over onze omgeving?

Participatie is geen vrijblijvend gesprek. Het engagement van de deelnemers om tijd vrij te maken moet beantwoord worden door een gestructureerd gesprek. Het doel moet helder zijn en daar moet naartoe gewerkt worden. Om de juiste informatie naar boven te halen, is een doordachte methodiek van cruciaal belang.

We gaan concreet aan de slag met de uitwerking van een workshopmoment en maken een canvas op als onderlegger. We zoeken naar de verschillende deelvragen die de nodige informatie naar boven kunnen halen, op maat van de doelgroep. En testen een specifieke methodiek uit voor het beoogde resultaat. Hoe verzamelen we onze informatie? Hoe maken we keuzes? Welke deelvragen zijn er?

5. Hoe faciliteer en modereer je een participatief moment?

Hoe maken we ruimte voor verschillende perspectieven?

Participatie is geen zoektocht naar consensus maar naar consent. Uiteraard verschillen alle meningen aan tafel. Een gesprek is niet het vermijden van conflict, maar net ruimte laten voor tegengestelde meningen en ideeën.

In deze sessie gaan we zelf als moderator aan de slag om onze facilitatieskills te trainen. Hoe leiden we het gesprek in? Hoe voeren we het gesprek? Hoe laten we iedereen aan het woord? Hoe reageren we als het anders loopt dan verwacht? Hoe creëren we een constructief gesprek? Welke rol neem ik op? Welke rol spelen anderen? We gaan hier ook in op enkele concrete situaties die jullie in de praktijk al ervaarden en leren van elkaar hoe hier best mee om te gaan. Wat doe je bijvoorbeeld bij een roeper in de groep? Of omgekeerd een groep vol stille deelnemers?

— Schrijf je in of stel een vraag aan Jakob via academy@endeavours.eu